Arlinda Çausholli
Kishte kohë që djali endej ditë e natë lëndinave, rrëzë maleve, shtigjeve, e kudo. Kërkonte e kërkonte pa pushim. Një grup njerëzish e pyetën. Çfarë po kërkon? Po kërkoj rëndësinë, i tha djaloshi, me zërin tashmë të lëshuar dhe vështrimin e humbur. Im atë ma ka lënë amanet ta gjej, se ndryshe nuk do jetoj gjatë. Po e kërkoj me ngulm gjithandej, por nuk e shoh asgjëkundi.
Njerëzit e vështruan dhe nxorrën një psherëtimë të thellë, aq sa u dëgjua matanë përroit. E kemi kërkuar edhe ne, i thanë ata. U shpërndamë anë e kënd, por pa dobi. Gjetëm vetëm njëri-tjetrin dhe tani po e kërkojmë bashkë. Po deshe, bashkohu me ne.
Mirë, i tha djaloshi, dhe zëri i mori gjallërinë që të jep shpresa.
E kërkuan rëndësinë vrullshëm. Hynë burrat më të fuqishëm nëpër lumenjtë e rrëmbyer dhe i bënë ballë rrymës si heronj, por nuk e gjetën. Trupat më të lehtë kacavirreshin nëpër degë e gjethe, u gërvishtën dhe u çorrën, por zbritën ashtu siç hipën. Kërkuan nëpër guva të thella e të stërzgjatura, sa hijet përplaseshin me njëra-tjetrën nga ankthi, por prapë nuk gjetën gjë. Marshuan natë e ditë tatëpjetave dhe majave të thepisura, por nuk gjetën asnjë gjurmë të saj. Historia e njerëzve që po kërkonin rëndësinë, mori dhenë aq sa dhe zogjtë u bënë kureshtarë dhe i shoqëronin ngado.
Në një mëngjes të herët, kur drita shkëlqente dhe rrugëtarët po zvarritnin këmbët tashmë të zvogëluara nga lodhja dhe mundimi, në pragun e jeshiltë të një pylli, në hijen e një peme të stolisur nga gjethet dhe të begatë nga vesa, panë të ulur një plak të bukur me mjekër të bardhë dhe sy qelqi.
Plaku përshëndeti burrat dhe pyeti: pse keni dalë këtej. Po kërkojmë rëndësinë, iu përgjigjën ata. E ke parë gjë o plak i mirë?
Po pushoj në të, i tha plaku.
Burrat hapën sytë e zgurdulluar dhe panë plakun që ishte ulur në një rrasë të madhe guri, të lëmuar sa lëkura e një fëmije. E gjetëm, menduan ata. E gjetëm rëndësinë. Shend e verë u gëzuan, u përqafuan, ca u zhytën në ujërat e kulluar që rridhnin nga mali, që ta preknin rrasën e gurit, me dlirësinë e pastërtisë, dhe pritën me durim. Plakut të mirë nuk i thanë gjë, por u kujdesën sa u largua në drejtim të një shtëpize të punuar bukur me dru pishe.
E morën rrasën e gurtë që ia kthente hënës me besnikëri dritën e verdhë, gjetën vare’ dhe e çanë fort, aq sa ciflat u dogjën fytyrën. Morën të gjithë nga një copë gur dhe e futën në xhep. Xhepat iu rëndonin dhe lumturia mbi ta kishte hapur krahët. Burrat këndonin me zë të lartë dhe qeshnin pa pushim. Ditën tjetër pushuan rreth zjarrit, nxorrën edhe një herë rëndësinë nga xhepat, e panë, e rrotulluan, e hodhën mes duarve, e pritën. Filluan ta masnin, fjala nxorri fjalën, dhe panë se përmasat e copave të gurit nuk ishin të njëjtat.
Nisën të ziheshin kush e kishte rëndësinë më të madhe, i vunë copat e gurit pranë njëra-tjetrës, filluan të flisnin me zë të lartë dhe të ashpër, u kacafytën, u rrokullisën mbi trupat e njëri-tjetrit. Por nuk mjaftoi me kaq. Filluan të gjuheshin me to. Copët e gurëve fluturonin në kokat e njëri-tjetrit, burrat u gjakosën dhe plagët u hapën si palët e një byreku. Rëndësia u shpërnda gjithandej nëpër tokë. Pasi u lënduan deri në kufijtë e çudisë, burrat u shtrinë të lodhur e të dërrmuar, u panë në sy, panë gurët, dhe ajri u boshatis.
Një djalë thatanik që nuk i ishte dëgjuar zëri asnjëherë, nisi ta mblidhte me shpejtësi rëndësinë e shkërmoqur gjithandej. I futi ca nëpër xhepa e ca në çantën e shpinës dhe u zhduk. Njerëzia thanë, se i shkau këmba në lumë dhe gurët nëpër xhepa e tërhoqën deri në fund të rrjedhës. Nuk kishte lajm se kishte shpëtuar.
Në këtë gjendje i pa plaku i mirë që kaloi aty pranë. I përshëndeti sërish burrat dhe i pyeti ç’kishte ndodhur. Ata i treguan historinë deri në detajin më të hollë. Plaku i butë qeshi.
Unë ju thashë po pushoj në të, u tha ai. Po shijoja rëndësinë që ndjeja në atë moment brenda vetes dhe po përkundesha në këtë qetësi. Burrat e panë të habitur. Rëndësinë e kemi në trup, thanë ata? Sigurisht, tha ai. Por duhet një rrugë, që ta cosh në zemër. Rrugë e shkurtër, por shumë e vështirë. Me çfarë ndërtohet ajo, e pyetën burrat. Varet nga veprimet që bën, tha plaku.
Kur dora përqafon, përqafimi shtron rrugën. Kur ndihmojmë dikë, ndihma ngre muret. Kur dashuron, muret lyhen me bojë të shndritshme të bardhë dhe zënë e çelin ca lule erëmirë livandoje. Kur punon, mbillen pemë të bukura anash….kur ndan me të tjerët, lulet fillojnë të flasin dhe zëri yt zbukurohet. Kur buzëqesh, dielli ndriçon çdo milimetër të saj dhe shkëlqimi e ndal vrapin tek sytë, madje edhe kur fle….e kështu vazhdon.
Burrat u ngritën në këmbë, shtrënguan dorën e plakut të mirë dhe morën rrugën. Krah për krah.